بسیاری از محصولات کشاورزی در جریان تولید، توزیع و مصرف با مسائل و مشکلات مختلف از جمله ضایعات نسبتاً بالا و غیر متعارف مواجه می‌شوند که با توسعه صنایع تبدیلی می‌توان ضمن کاهش ضایعات این محصولات گام بلندی در جهت اشتغال، صادرات، درآمدهای ارزی و ایجاد ارزش افزوده برداشت.
به گزارش ایرنا، توسعه کشاورزی به عنوان کانون و محور اصلی توسعه کشور، از نقش و جایگاه ویژه ای برخوردار است و صنایع وابسته به کشاورزی را می توان به عنوان شرط لازم و محرک توسعه این بخش، دانست. به علاوه، جایگاه صنایع تبدیلی و تکمیلی در بخش کشاورزی در کشور ما به دلیل مقتضیات جهانی، حضور در بازارهای منطقه‌ای و بین المللی و پیوستن به سازمان تجارت جهانی روز به روز از اهمیت بیشتری برخوردار می‌شود.
مشکل عمده کشاورزان در مناطق مختلف، بیکاری‌های دائمی و فصلی، از بین رفتن محصولات در بازه زمانی معین و همچنین ارتباط ناقص با سایر بخش های اقتصادی بوده و صنایع تبدیلی، هم قدرت حل این مشکلات را دارد و هم توانائی ایجاد شغل های جدیدتر. در واقع، صنایع تبدیلی باعث ایجاد ارزش افزوده، ایجاد اشتغال، افزایش درآمدهای ارزی، استفاده بیشتر از محصولات کشاورزی و جلوگیری از اتلاف محصولات خواهد شد.
بدون تردید رونق صنایع تبدیلی یکی از سودمندترین ارتباطات بین دو بخش صنعت و کشاورزی است، این صنایع از میزان بیکاری های دایمی و فصلی در مناطق روستایی می کاهد و زمینه مناسب جهت توسعه بخش کشاورزی را فراهم آورده و به افزایش تولیدات، بهره وری، ایجاد فرصت های شغلی، تامین نیازهای اساسی، پیوند با دیگر بخش های اقتصادی و کاهش نابرابری‌های منطقه‌ای منجر خواهد شد.
ایجاد و توسعه صنایع تبدیلی و صنایع روستایی از جمله روش‌های توسعه اشتغال و افزایش درآمدهای غیر کشاورزی در مناطق روستایی بوده و از سوی دیگر ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی، موثرترین راهکار برای کاهش حجم ضایعات کشاورزی، ایجاد ارزش افزوده و ایجاد کسب و کارهای پربازده است.
به گفته کارشناسان حوزه کشاورزی شناخت بازار و تولید علمی محصولات صنایع تبدیلی بر اساس نیاز بازار عامل اصلی موفقیت و حضور گسترده این صنایع در بازارهای داخلی و خارجی است.
ایجاد سه میلیون و ۹۰۰ هزار تن ظرفیت فرآوری در استان مرکزی
مدیر صنایع تبدیلی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی در این خصوص گفت: سه میلیون و ۹۰۰ هزار تن ظرفیت فرآوری، نگهداری، عمل آوری و بسته بندی محصولات کشاورزی در این استان ایجاد شده‌است.
«رضا باجلان» میزان تولید محصولات کشاورزی در استان مرکزی را ۲ میلیون تن عنوان کرد و افزود: ظرفیت فرآوری، عمل آوری، نگهداری و بسته بندی محصولات کشاورزی ایجاد شده در این استان، حدود ۲ برابر تولیدات محصولات کشاورزی در استان است که بر این اساس برخی از واحدهای صنایع تبدیلی استان غیر فعال و یا پایین تر از ظرفیت اسمی خود در این حوزه فعالیت می کنند.
وی ادامه داد: اداره واحدهای صنایع تبدیلی به روش قدیم و عدم مدیریت علمی این واحدها از جمله مهمترین عوامل غیر فعال بودن واحدهای صنایع تبدیلی و یا فعالیت پایین تر از ظرفیت اسمی این واحدها است.
مدیر صنایع تبدیلی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی خاطرنشان کرد: در مدیریت واحدهای صنایع تبدیلی به سبک قدیم، مدیران این واحدها فکر می کنند که با راه اندازی یک واحد تولیدی محصولات آنان در بازار به فروش خواهد رفت در صورتی که این‌گونه نبوده و با توجه به شرایط اقتصادی فعلی و شدت رقابت در بازار داخلی و جهانی باید به صورت علمی نسبت به مسائل برخورد شود.
باجلان گفت: تولید کنندگان پیش از ایجاد واحد صنایع تبدیلی و صنعتی باید به فکر بازاریابی و فروش باشند، این افراد باید بازار را ارزیابی کرده و با مطالعه و شناخت بازار اقدام به تولید محصولات صنعتی و فرآوری محصولات کشاورزی کنند.
وی ادامه داد: اکنون به دلیل وجود انبوه واحدهای تولیدی صنعتی و فرآوری محصولات کشاورزی، افزایش نگرش و سطح آگاهی مصرف کنندگان، فروش محصولات این واحدها تخصصی، علمی و رقابتی شده است.
مدیر صنایع تبدیلی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی اظهار داشت: تولیدکنندگانی که علمی به مسائل نگاه کرده و علمی به دنبال راهکار باشند در امر تولید موفق تر عمل خواهند کرد.
باجلان خاطرنشان کرد: افرادی که امروزه در امر تولید محصولات صنعتی و فرآوری محصولات کشاورزی وارد می شوند باید ۷۰ درصد نگاه آنان به بازاریابی، فروش و حضور در بازارهای جهانی باشد، این افراد با نگاه به بازار جهانی می توانند در بازار داخلی نیز موفق عمل کنند.
وی ادامه داد: اصرار برای ایجاد واحدهای صنایع تبدیلی در برخی شهرستان‌ها از جمله اشتباهات رایج در استان مرکزی و کشور بوده و با توجه به شرایط امروز که عرضه و تقاضا حرف نخست را در زمینه تولید محصولات صنعتی و واحدهای فرآوری محصولات کشاورزی می زند، این نگاه غلط است.
ایجاد کارخانه قند در شهرستان شازند هدفگذاری شد
مدیر صنایع تبدیلی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی از ایجاد کارخانه تولید قند از چغندر قند در شهرستان شازند خبرداد و گفت: وجود کارخانه قند در گذشته در این شهرستان ظرفیت ارزشمندی برای کشاورزان محسوب می‌شد که بنا به دلایلی تعطیل شد اما ایجاد یک کارخانه قند دیگر با تجهیزات و عوامل تولید مدرن در دستور کار قرار گرفته است.
باجلان افزود: ۷۰۰ هکتار کشت چغندر اکنون در استان مرکزی انجام می شود که این تولیدات به دلیل نبود کارخانه تولید قند از چغندر قند به استان‌های دیگر ارسال می شود.
وی ادامه داد: ایجاد کارخانه تولید قند از چغندر علاوه بر افزایش تولید در شهرستان شازند و استان مرکزی، زمینه افزایش کشت این محصول تا ۲ هزار و ۸۰۰ هکتار در این شهرستان و استان را فراهم می‌کند.
مدیر صنایع تبدیلی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی خاطرنشان کرد: با توجه به رقابتی بودن تولید در کشور و استان، ممکن است تولیدات چغندر قند استان به سایر استان ها ارسال و یا این محصول از استان های دیگر به این استان وارد شود.
باجلان با یادآوری وجود کارخانه تولید قند از چغندر در گذشته در شهرستان شازند افزود: امکان احیای این کارخانه به دلیل فرسوده بودن ماشین آلات و قرار گرفتن این کارخانه در داخل شهر و مشکلات زیست محیطی، وجود ندارد.
مدیر صنایع تبدیلی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی گفت: زمینه جذب، فرآوری، عمل آوری و نگهداری ۲۲۱ هزار و ۳۰۰ تن محصوالت خام کشاورزی امسال در این استان فراهم شد.
باجلان افزود: زمینه جذب، فرآوری، عمل آوری و نگهداری این میزان محصولات خام کشاورزی با بهره برداری از ۲۷ واحد صنایع تبدیلی در استان مرکزی فراهم شده‌است.
وی ادامه داد: ۶ هزار و ۸۷۰ میلیارد ریال منابع مالی برای بهره برداری از این طرح‌ها در استان مرکزی هزینه شده و با بهره برداری از این طرح‌ها زمینه اشتغال برای ۳۷۰ نفر در این استان ایجاد شده است.
مدیر صنایع تبدیلی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی گفت: تولید انواع خوراک آماده دام و طیور، بسته بندی انواع مواد غذایی، عسل، زعفران، سبزیجات، تولید انواع عرقیجات گیاهی، عمل‌آوری و بسته بندی انواع گوشت از جمله طرح‌هایی هستند که بهره برداری از آنها در سال جاری آغاز شده است.
باجلان از صدور ۱۳ پروانه بهره برداری واحدهای فرآوری، عمل آوری و نگهداری محصولات خام کشاورزی در این استان خبرداد و افزود: با بهره برداری از این طرح‌ها زمینه جذب ۱۲۱ هزار تن محصولات خام کشاورزی در این استان فراهم شده و برای ۵۴۶ نفر در استان اشتغال ایجاد می شود.
باجلان خاطرنشان کرد: سه هزار و ۶۵۰ میلیارد ریال منابع مالی برای بهره برداری از این طرح ها در استان مرکزی نیاز است.
ایجاد کارخانه قند از چغندر قند کلید افزایش اشتغال و تولید در شهرستان شازند است
مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی نیز در این نشست گفت: کشت چغندر قند از گذشته در این استان به صورت قراردادی انجام و کشت این محصول بر اساس قرارداد بین کارخانجات و کشاورزان انجام می شد.
«علیرضا کیشانی» افزود: اکنون ۷۰۰ هکتار از اراضی کشاورزی استان مرکزی زیر کشت چغندر قند قرار داشته و پیش بینی می شود با بهره برداری از کارخانه تولید قند از چغندر قند در شهرستان شازند، سطح زیر کشت این محصول در استان مرکزی افزایش یابد.
وی ادامه داد: کشاورزان چغندرکار استان مرکزی اکنون با کارخانجات تولید قند استان‌های همدان، اصفهان و چهار و محال بختیاری قرارداد داشته و تولیدات کشاورزان استان به این استان ها ارسال می شود.
مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی کشاورزی قراردادی را از جمله راهکارهای افزایش تولید و جلوگیری از ضرر و زیان به کشاورزان عنوان کرد و گفت: اکنون واحدهای صنایع تبدیلی سبزی و صیفی از جمله کارخانجات تولید چیپس در این استان وجود دارد که می‌توانند با کشاورزان وارد مذاکره شده و محصولات آنان را در هنگام برداشت خریداری کنند.
کیشانی خاطرنشان کرد: محصولات کشاورزی از کشاورزان توسط واحدهای صنایع تبدیلی سر خرمن خریداری می شود که با توجه به ماندگاری پایین این محصولات، کشاورزان مجبور هستند با قیمت کمتر این محصولات را در اختیار واحدهای صنایع تبدیلی قرار دهند.
وی افزود: در صورتی که اگر کشاورزان با واحدهای صنایع تبدیلی وارد مذاکره شوند و قراردادهای دو جانبه امضا کنند، تولیدکنندگان این بخش می دانند چه محصولی را به چه میزانی تولید کنند که این مهم کاهش ضرر و زیان برای کشاورزان را به همراه داشته باشد.
کمبود سردخانه نگهداری محصولات کشاورزی از جمله مشکلات باغداران استان مرکزی
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی نیز گفت: کمبود سردخانه برای نگهداری محصولات باغی از جمله مشکلات عمده باغداران استان مرکزی است.
«علی اصغر زارعی» افزود: همچنین با توجه به میزان تولیدات محصولات باغی ظرفیت ایجاد فرآوری میوه، آبمیوه، کمپوت و کنسانتره در استان مرکزی وجود ندارد.
وی ادامه داد: نبود پایانه صادراتی، صورت و بسته بندی محصولات کشاورزی از دیگر مشکلات استان مرکزی در حوزه کشاورزی و باغداری بوده و نیاز است مسئولان به این مهم توجه ویژه داشته باشند.
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی خاطرنشان کرد: مقرر شده است ۲ پایانه صادراتی محصولات کشاورزی در شهرستان های ساوه و زرندیه ایجاد شود که تاکنون این مهم عملیاتی نشده است.
زارعی گفت: با ایجاد پایانه صادراتی در استان مرکزی بسیاری از مشکلات تولیدکنندگان محصولات کشاورزی، برای صادرات این محصولات برطرف می شود.
وی ادامه داد: ۵۸۰ هزار تن محصولات باغی اکنون در استان مرکزی تولید می شود که ضایعات این تولیدات ۲۰ تا ۲۵ درصد بوده و با ایجاد صنایع تبدیلی می‌توان از هدر رفت این محصولات جلوگیری کرد.
۶۷۰ هزار هکتار اراضی باغی و کشاورزی در استان مرکزی وجود دارد که یک و ۲ دهم درصد تولیدات کشاورزی مازاد بر نیاز استان به سایر مناطق ارسال می شود.
استان مرکزی با تولید حدود ۵۴ هزار تن گوشت سفید، ۵۳ هزار تن تولید گوشت قرمز، ۳۲۰ هزار تن شیر، حدود ۴۱ هزار تن تولید تخم مرغ از جایگاه ویژه ای در بخش کشاورزی و دامداری کشور برخوردار است.
