بانوی کارآفرین و راهبر شغلی نمونه کشوری با اشاره به چالش کلی گاومیش داران منطقه گفت: کشورهای حاشیه خلیج فارس متقاضی شیر و خامه پرچرب گاومیش هستند ولی سرمایه‌گذاری در این حوزه وجود ندارد که با فرآوری و صادرات از طریق ارزش افزوده مانع ضایع شدن زحمات دامداران شود و در حال حاضر ما فقط توانستیم با دو لبنیاتی قرارداد ببندیم که شیر را از درب منزل دامدار جمع آوری و تبدیل به فرآورده‌های لبنی کرده و محصول را در سطح استان توزیع می‌کنند.
به گزارش ایسنا، این روزها خواص لبنیات از جمله شیر گاومیش بر کسی پوشیده نیست از طبع گرم آن و قوتی که برای زنان باردار و کودکان در سنین رشد دارد تا اثر آن در جلوگیری از پوکی استخوان به دلیل وجود کلسیم و منبع غنی ویتامین D ،ضمن اینکه به دلیل پروتئین بالاتر از شیر گاو و کلسترول کمتر برای ورزشکاران بسیار مفید است.
در نگاه اول فعالیت در این حرفه به دلیل سختی کار و شاید جثه عظیم و خشن گاومیش‌ها، شغلی مردانه به نظر بیاید و عموما انتظار داریم زنها در پشت صحنه و در زمینه فرآوری شیر و تهیه محصولات لبنی فعالیت داشته باشند.
اما یکی از بانوان کارآفرین ریسک این سختی ها را به جان خریده و در حال حاضر نیز مدیرعامل تعاونی گاومیش‌داران استان گیلان است.
فاطمه دریساوی در گفت‌وگو با ایسنا گفت: متولد سال ۵۹ در آبادان هستم، لیسانس روانشناسی و ارشد کسب و کار دارم، متاهل هستم و دخترم دانشجو و پسرم ۱۴ ساله است.
وی افزود: در دوران دانشجویی با همسرم که اهل رضوانشهر بود در دانشگاه آزاد شیراز آشنا و ازدواج کردیم بعد از فارغ التحصیلی برای ادامه زندگی به بندر انزلی که محل سکونت همسرم بود، آمدیم.
دریساوی تصریح کرد: مدتی گذشت و همچنان بیکار بودیم تا به پیشنهاد همسرم به هاشم آباد هفت‌دغنان که روستای زادگاه پدری ایشان بود مهاجرت معکوس انجام دادیم تا شغل پدر و پدربزرگ همسرم که گاومیش‌داری بود را ادامه دهیم.
وی افزود: برای شروع کار پدرشوهرم ۳ راس گاومیش به ما داد و علی رغم اینکه من تا آن زمان نه در محیط روستا زندگی کرده بودم و نه با دام و طیور در ارتباط بودم ولی برای تامین اقتصاد خانواده، همراه همسرم به صورت کاملاً سنتی فعالیت خود را آغاز کردیم.
وی تصریح کرد: بعد از اینکه وارد روستا شدم پا به پای همسرم کار کردم و ناگفته نماند که کار بسیار سختی بود و علاوه بر اینکه چندین بار النگوهای دستم به دلیل تماس خشن گاومیش‌ها شکست، دنده و ترقوه‌ام نیز در رفت، حتی بارها پیش آمده که موقع غذا دادن، بین دو گاومیش گیر افتادم.
دریساوی با اشاره به اینکه نباید از چالش های پیش روی زندگی ترسید و پا پس کشید، گفت: شاید این روحیه نتیجه تجربه زندگی در بحبوحه جنگ و سختی های ناشی از آن باشد زمانی که جنگ تحمیلی آغاز شد از آبادان به شیراز مهاجرت کردیم و در این مسیر سختی های زیادی را متحمل شدیم و طی سال‌هایی که پدرم بدون مرخصی در جبهه بود همه بار زندگی بر دوش مادرم قرار داشت و تلاش های او را از نزدیک شاهد بودم.
این بانوی کارآفرین با بیان اینکه با همسرم در تعاونی همکار هستم، تصریح کرد: همیشه سعی کرده ام فعالیت های خارج از منزل مانع رسیدگی به امور منزل، همسرداری و فرزندداری نشود و با برنامه‌ریزی توانستم تکالیف زنانگی و مادرانه خودم را مدیریت و بین کارهایم تعادل برقرار کنم.
وی با اشاره به چالش‌هایی که پشت سر گذاشته، افزود: از سال ۸۲ که ساکن روستای هاشم آباد شدیم تا سال ۹۲ به صورت سنتی فعالیت داشتیم و با توجه به اینکه کار به روش سنتی واقعاً سخت بود لذا سعی کردیم چالش‌های گاومیش‌داری سنتی را حل کنیم.
راهبر شغلی نمونه کشوری در خصوص چالش‌ها و مشکلاتی که داشتند، تصریح کرد: علاوه بر سختی‌هایی که در محیط کار وجود داشت و برخی از آنها را نام بردم، هیچ مرجعی نبود که پاسخگوی سوالات ما به صورت تجربی باشد و هر بار که به جهاد کشاورزی و یا مرکز اصلاح نژاد دام مراجعه می‌کردیم هیچ مورد عملی برای آموزش در بحث فحل یابی، نحوه دوشش و رفتار گاومیش، نحوه اصلاح نژاد، معرفی اسپرم های برتر و سایر موارد هیچ پاسخگویی نبود اگر هم پاسخ می‌دادند با تجربیات ما که به صورت تجربی فعالیت داشتیم زمین تا آسمان فرق می‌کرد.
دریساوی تاکید کرد: لذا با هزینه شخصی و بنا به علاقه همسرم با فدراسیون جهانی گاومیش مرتبط شدیم و در کنگره‌ها شرکت کردیم و قبل از آن در دوره های آموزشی ۱۷ روزه‌ای که در کشور ایتالیا برای ۱۴۷ کشور برگزار شد شرکت کردیم و علوم روز از جمله پرورش گاومیش، نحوه رفتار با این دام، شیردوشی مکانیزه که با کمترین استرس و تنش پروتئین بهتری با بار میکروبی کمتر تولید و به دست مصرف کننده می رساند را فرا گرفتیم و توانستیم با پیاده سازی گام به گام مراحلی که آموزش دیدیم به این درجه از خلوص ژنتیکی در مزرعه دست پیدا کنیم.
دریساوی با بیان اینکه پس از دو دوره آموزش در ایتالیا هر دو عضو رسمی فدراسیون رسمی گاومیش شدیم و الان یکی از اعضای اصلی برای سخنرانی در کنگره‌های بین‌المللی گاومیش هستیم، گفت: حضور در این کنگره ها علاوه بر کسب اطلاعات علمی و تجربی جدید فرصت معرفی دستاوردهایی است که توانستیم در داخل کشور در زمینه اصلاح نژاد و پرورش گاومیش کسب کنیم را ارائه دهیم.
وی افزود: طرح‌هایی که ارائه دادیم در قالب احداث تعاونی، آموزش روستاییان منطقه در خصوص نحوه شیردوشی با دستگاه، اصلاح نژاد از جمله اقداماتی بود که انجام دادیم و سعی کردیم در سفرهای خودمان در خارج از کشور در کنگره‌ها این دستاوردها را با سایر فعالان این حوزه به اشتراک گذاشته و منابع علمی جدید را فرا بگیریم.
فعالیت تعاونی گاومیش‌داران گیلان با ۳۰۰ عضو
مدیرعامل تعاونی گاومیش‌داران استان گیلان تاکید کرد: هم اکنون در این تعاونی ۳۰۰ عضو داریم و از جمله فعالیت هایی که انجام می دهیم توزیع خدمات و نهاده‌های دامی مورد نیاز گاومیش ها بین اعضای تعاونی است.
وی با بیان اینکه علاوه بر روستای هاشم آباد هفت‌دغنان در بخش های خوشابر، گالشخیل، هم چنین درواز که ۴ روستای محدوده پونل رضوانشهر هستند که تراکم گاومیش در آن زیاد است و تعداد زیادی از اهالی این مناطق به گاومیش‌داری اشتغال دارند، افزود: به همین دلیل تعاونی گاومیش‌داران را با مرکزیت خوشابر رضوانشهر قرار دادیم تا به راحتی بتوانیم به فعالان این عرصه خدمات مورد نیاز از جمله توزیع نهاده‌های دامی، جمع آوری شیر، اصلاح نژاد، توسعه مزارع اصلاح نژاد همچنین الگوی ترویجی مزارع گاومیش داری را بتوانیم به خوبی اجرا کنیم.
وی که راهبر شغلی کمیته امداد استان است با بیان اینکه سال گذشته نیز به عنوان راهبر شغلی نمونه کشوری انتخاب شدم، گفت: در بحث خود اشتغالی پرورش گاومیش تاکنون برای حدود ۳۵ نفر شغل ایجاد کردیم که همه این‌ها به صورت خوداشتغالی تحت نظر ما در مزارع دامداری نیمه صنعتی و روستایی خودشان مشغول فعالیت هستند.
دریساوی تصریح کرد: در مجموعه دامداری شرکت تعاونی و کارگاه تولید لبنی که داریم بالغ بر ۱۰ نفر به صورت مستقیم و غیر مستقیم با ما همکاری دارند و سعی کردیم امسال این تعداد را افزایش دهیم البته این افزایش نیروی کار بیشتر در قالب خود اشتغالی مورد توجه است تا از این طریق سود بیشتری عاید پرورش دهندگان گاومیش شود.
وی با بیان اینکه رکورد شیر گاومیش‌ها حدود ۱۲ کیلوگرم در روز است، افزود: البته در اصلاح نژاد طول دوره شیرواری یکی از مولفه های مهم است و ما توانستیم به این رکورد دست پیدا کنیم و هم اکنون ۲۷۰ روز در سال گاومیش‌ها شیر می‌دهند و در حال حاضر یک مزرعه ۵۰ راسی با ۳۰ راس دام مولد داریم که ماهانه حدود ۲ تن تولید شیر داریم.
دریساوی با بیان اینکه مزرعه ما با محوریت تولید شیر و لبنیات است گوساله‌های نر به محض تولد به سایر دامداری‌ها انتقال داده می شود، تاکید کرد: تحریم های ظالمانه علیه ایران فروش اسپرم دامی را نیز تحت الشعاع قرار داده و انجام نمی‌شود و اگر انجام شود خیلی گران به دست گاومیش‌داران می‌رسد لذا بیشتر فعالان این عرصه تمایل دارند که از گوساله‌های نر اصلاح نژاد شده مزرعه ما برای جفت‌گیری گله‌هایشان استفاده کنند.
جای خالی کارخانجات تبدیلی لبنی در کنار مزارع گاومیش داران
وی با اشاره به چالش کلی گاومیش داران منطقه گفت: بستر خرید و کارخانه لبنیاتی که شیر گاومیش را به قیمت واقعی و نه مصوب و نرخ دستوری دولت خریداری کند وجود ندارد زیرا خرید به نرخ دستوری اصلاً عادلانه و مقرون به صرفه نیست و علاوه بر زحمات فعالان این عرصه شیر گاومیش حداقل ۳ برابر بیشتر از شیر گاو پروتئین، چربی و املاح دارد و این باید قاعدتاً در نرخ تمام شده اعمال شود.
دریساوی با اشاره به اینکه تا آنجایی که توانستیم سعی کردیم اصلاح نژاد را رونق دهیم، تصریح کرد: رضوانشهر به عنوان شهر پایلوت اصلاح نژاد گاومیش در کشور است الان در همین منطقه و سه روستا روزانه ۵۰۰ کیلو شیر جمع آوری می‌شود و قطعاً در پاییز که پیک شیردهی گاومیش است به روزانه تا ۲ تن شیر خواهد رسید اما متاسفانه هیچ کارگاه لبنیاتی یا کارخانه تبدیلی برای شیر نیست که بتواند این محصول را علاوه بر مصرف داخل به خارج از کشور صادر و ارز آوری کند.
وی افزود: کشورهای حاشیه خلیج فارس متقاضی شیر و خامه پرچرب گاومیش هستند ولی سرمایه‌گذاری در این حوزه وجود ندارد که با فرآوری و صادرات از طریق ارزش افزوده مانع ضایع شدن زحمات دامداران شود و در حال حاضر ما فقط توانستیم با دو لبنیاتی قرارداد ببندیم که شیر را از درب منزل دامدار جمع آوری و تبدیل به فرآورده‌های لبنی کرده و محصول را در سطح استان توزیع می‌کنند.
مدیر عامل تعاونی گاومیش‌داران استان گیلان گفت: در داخل نیز استان‌هایی مثل یزد و سمنان طالب شیر گاومیش هستند ولی هیچکس در بحث سرمایه‌گذاری، برندینگ، بازاریابی و فروش متاسفانه کمکی به ما نکرده و این یکی از چالش‌های بزرگ برای شهرستان‌های صومعه سرا، ماسال و رضوانشهر است که به صورت جدی مشغول به پرورش گاومیش هستند.
برندسازی؛ نیاز تولیدات شیر گاومیش در رضوانشهر
دریساوی با بیان اینکه امیدواریم به برند سازی محصولات لبنی تولید شده در روستاهای منطقه برسیم، گفت: همانطور که پنیر لیقوان در روستاهای آذربایجان شرقی تولید شده و در حال حاضر به عنوان یک برند در اقصی نقاط کشور توزیع می شود پنیر تالشی یا پنیر گاومیش منطقه غرب گیلان هم چنین قابلیتی دارد تا به گردشگران و بازارهای داخلی شناسانده شود و امیدواریم به بسته‌بندی و برندینگ این محصول کمک کنیم.
دریساوی تصریح کرد: در حال حاضر دام های ما گله تکثیر کننده ژن برتر کشور است و گوساله‌ها و تلیسه‌های ماده از طریق مراکزی از جمله مرکز پژوهشی دانش بنیان ابن سینا برای تولید جنین‌های منجمد خریداری و پس از انجام آزمایشات لازم آنها را برای تولید جنین منجمد و اسپرم گیری می‌برند که خودکفایی کشور و نیاز به واردات را از کشورهای ثالثی مثل ایتالیا بتوانیم کاملاً قطع کرده و خودکفا شویم.
وی با بیان اینکه تلاش داریم دامداری‌های صنعتی مدرن را برای گاومیش داری راه اندازی کنیم، تصریح کرد: گاومیش به دام هزاره سوم معروف است یعنی به قدری در برابر بیماری‌ها مقاوم است که نیاز به هر نوع دارو و آنتی بیوتیک را منتفی می‌کند، بسیار دام قانعی است و با توجه به تنش های آبی که داریم می تواند پسماند محصولات کشاورزی همچنین تفاله کارخانجات مواد غذایی را به عنوان جیره ارزان قیمت و مقرون به صرفه تهیه کرد زیرا به دلیل بالا بودن نرخ برخی نهاده های دامی وارداتی از جمله جو و ذرت دامداران در مضیقه هستند.
بانوان توانمندی‌های خود را جدی بگیرند
راهبر شغلی برگزیده استان گیلان در پاسخ به این سوال که به عنوان یک بانوی کارآفرین چه توصیه ای به بانوان دارد، به ایسنا گفت: با توجه به اینکه مربی ارشد آموزش کسب و کار هستم به جرات می توانم بگویم خانم‌های بسیار توانمندی در زمینه مشاغل خانگی داریم.
وی افزود: زنان روستایی و شهری زیادی متقاضی دریافت تسهیلات برای راه اندازی مشاغل خرد خانگی هستند و بعضی مواقع خانم‌ها گلایه می‌کنند که کار نیست و دنبال کار و تسهیلات هستیم اما وقتی بستر تسهیلات فراهم می شود هیچ برنامه‌ای برای استفاده از آن ندارند.
دریساوی تصریح کرد: بر اساس تجربه پیشنهاد می‌کنم هر زمان در هر حرفه ای ابتدا در سطح کوچک ببینید آیا توانایی فروش محصولتان را به چند نفر از اطرافیان خود دارید یا خیر و بعد از موفقیت در این مرحله وارد بازار کار بزرگ شوید.
وی با بیان اینکه عزیزان ما باید نحوه راه‌اندازی کسب و کار مشاغل خرد روستایی را یاد بگیرند، تاکید کرد: صرف اینکه تسهیلاتی در اختیار متقاضیان قرار بگیرد ولی ندانند که چطور محصول تولیدی را باید وارد بازار مصرف کنند، چه نوع بسته بندی، تبلیغات و برند برای محصول خود انتخاب کنند تا تداوم تولید و فروش داشته باشند، منجر به موفقیت نمی شود.
این بانوی کارآفرین با اشاره به اینکه گیلان یکی از استانهای گردش پذیر است، تصریح کرد: مسافران بسیاری خواهان محصولات غذایی خانگی، محصولات کشاورزی و انواع میوه‌های فصلی همچنین صنایع دستی هستند و بانوان عزیز می توانند در قالب مشاغل خرد در این زمینه فعالیت داشته باشند البته باید این را بپذیریم کارآفرینی یک نوع سبک نگرش در زندگی است و برای رسیدن به آن باید ریسک پذیر باشیم و نیاز بازار را بشناسیم و به همان نیاز پاسخ دهیم قطعا مهارت و علاقه در کنار شناخت بازار بسیار مهم است.
